11 MAYIS Bitki Islahçıları Günü Kutlandı
Bu yıl on üçüncüsü düzenlenen “11 Mayıs Bitki Islahçıları Günü” kutlaması Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Tohumculuk Uygulama ve Araştırma Merkezi' mizde (TOVAM), Trakya Tohumculuk Vadisi Uygulama ve Araştırma Merkezi yönetim kurulu üyeleri Prof. Dr. İsmet BAŞER (Müdür), Prof. Dr. Adnan Orak, Prof. Dr. Levent ARIN, Prof. Dr. Oğuz BİLGİN (Müdür Yardımcısı), Doç. Dr. Behiye Banu BİLGEN, Doç. Dr. Desen KÖYCÜ, Doç. Dr. Alpay BALKAN (Müdür Yardımcısı) ve Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk’ un katılımı ile gerçekleştirildi.
TOVAM Müdürü Prof. Dr. İsmet Başer ; ‘’Bitki ıslahı; bitki türlerinde istenilen özellikleri elde etmek için farklı yöntemlerle yaratılan varyasyon içinden uygun genotiplerin seçiminin yapıldığı sanat ve bilimdir. Bitki ıslahı tarihi, insan oğlunun bitki seçme ve yetiştirmeye başlaması, yani tarım tarihi kadar eskidir. Anadolu’da ilk bitki ıslahının yaklaşık 12.000 yıl önce Karacadağ eteklerinde başladığı kabul edilmektedir. Göbeklitepe’de yapılan kazılar buğdayın bu coğrafyada kültüre alındığını göstermektedir. Dolayısıyla ilk bitki ıslahçıları çiftçilerdir. Gregor Mendel öncesi bitki ıslahındaki gelişmeler tamamen istenen bitkilerin seçilmesine dayanan seleksiyonlardı. Genetiğin kurucusu olarak kabul edilen Mendel’in 1865 yılında yayınladığı bezelye çalışmaları ile genetiğin bitki ıslahındaki önemine dikkat çekilmiştir. 1900 yıllarda Shull’un mısırda melez çeşitleri elde etmesi, 1941-1960 döneminde kantitatif genetik ve biyokimyasal genetikle ilgili çalışmalar yapılması, Watson ve Crick (1953) tarafından DNA’ nın moleküler formülünün açıklanması, Norman Borloug (1960)’un “yarı-bodur yazlık buğdaylar” ile kısa boylu çeşitleri geliştirmesi ve bunun için 1970 Nobel barış ödülünü alması ile 1970 ve sonrasında ise ıslahta daha çok biyoteknolojik yöntemlerin bitki ıslahında destekleyici olarak kullanımına başlanmış ve GDO tekniğinden yararlanma gibi uygulamalar bitkisel üretimde bitki ıslahının başarısını daha da önemli hale getirdiği açıklamalarında bulundu.’’
Trakya Tohumcular Derneği Başkanı İbrahim Toruk; Dünyamızın doğal kaynaklarla mevcut nüfusun % 6-8 arasında insanın yaşam ihtiyacını karşılayabileceğini, bu nedenle doğal kaynakların yanında bitkisel üretimin yapılması ve birim alandan çok daha fazla verim alınmasının önemli olduğunu belirtti. İbrahim Toruk; bitkisel üretimin temelinin yeni verimli çevre ve hastalıklara dayanıklı mevcut türlerde yeni çeşitlerin geliştirimesin insanlığın geleceği açısından zorunlu bir ihtiyaç olduğunu ve bitki ıslahçılarının insanlık için gerçek kahramanlar olduğunu vurguladı. Ayrıca; Trakya bölgemizde TOVAM başta olmak üzere Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültemiz, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitümüz, Bağcılık Araştırma Enstitümüz, Trakya Üniversitemiz ve özel sektör araştırmacı kuruluşlarımız bünyesinde çok sayıda bitki ıslahçısının bulunduğunu ve yeni çeşit geliştirmekte olduğunu belirtti. Sonuç olarak bitki ıslahının yıldan yıla önemi artmaktadır. Bitki ıslahında yapılacak yeni yaklaşımlar bitkisel yapılarındaki yeni düzenlemeler, kalite, verim, abiotik ve biotik streslere dayanıklı üstün çeşitlerin geliştirilmesini sağlayacaktır. Bu da ülkemizdeki bitki ıslahı konusunda yetişmiş ve yetiştirilecek insanların önemini ortaya çıkarmaktadır.
